چرا بیتکوین مهم است و باید به آن توجه کرد

بشر همواره در طول تاریخ چیزهایی که به دست آوردن آنها دشوار بوده را به عنوان پول انتخاب کرده، و در بازار مورد استفاده قرار داده است. نمونه های تاریخی زیادی برای اثبات این ادعا وجود دارد. به عنوان مثال مردمِ بخشهایی از آفریقا در طول تاریخ از صدفهای دریاییِ کمیاب به عنوان پول استفاده میکردند، یا در غرب آفریقا که مردم فن آوری ساخت شیشه را در اختیار نداشتند، مهره های شیشهای که از کشورهای دیگر به آنجا وارد میشده به دلیل کمیابی به عنوان پول مورد استفاده قرار میگرفته است. همچنین میتوان به سیگار اشاره کرد که در زندانها به عنوان پول مورد استفاده قرار میگیرد زیرا کمیاب است و به آسانی به دست نمی آید.

تولید طلا نیز به دلیل ویژگیهای شیمیایی منحصربه فردی که دارد از بقیة فلزات باارزش موجود در دنیا کمتر است و همین باعث شد تا طلا در طول تاریخ به پول تبدیل شود تا جایی که در اواخر قرن نوزدهم میلادی تقریبا در چهار گوشة جهان به عنوان پول پذیرفته میشد.

بشر هزاران سال در طول تاریخ به استخراج طلا مشغول بوده و از آنجا که طلا

خراب نمیشود، خورده نمیشود، و راهی برای از بین بردن آن وجود ندارد، طلا های استخراج شده در طول این سالیان طولانی بر روی هم انبار شده است. بنابراین حجم طلایی که از دل زمین استخراج شده و در بازار توسط مردم خرید و فروش میشود در مقایسه با تولید سالانة آن بسیار بیشتر است.به عبارت دیگر با وجودی که صنعت استخراج طلا با گذر زمان پیشرفت، و بشر هر سال در پیدا کردن معادن طلا و استخراج آن تبحر بیشتری پیدا میکند، مقدار تولید سالانه طلا همچنان کسر کوچکی از ذخایر استخراج شده طلا است. این بدان معنی است که نرخ تورم سالانه ذخایر طلا در طول تاریخ همواره حدود 1.5 تا ۲ درصد بوده و دلیل تبدیل شدن طلا به پول نیز همین ویژگی است. مردم طلا را به خاطر زرق و برقی که دارد به عنوان پول انتخاب نکرده اند، بلکه دلیل آن این است که از پایینترین نرخ عرضه در میان رقبا برخوردار بوده است. نقره در رتبه دوم قرار دارد، اما نقره دچار خوردگی میشود و مقادیر بیشتری از آن در پوسته زمین وجود دارد. نرخ تولید سالانه نقره در حدود ۵ تا ۱۰ درصد ذخایر نقره ای است که از قبل استخراج شده، یا به عبارت دیگر تورم سالانه ذخایر نقره در طول تاریخ حدود ۵ تا ۱۰ درصد بوده است.

نرخ رشد عرضه سالانه یا همان تورم، برای سایر کانیها بسیار بیشتر و حدود ۵۰ یا ۱۰۰ ،و حتی در برخی از موارد نزدیک به ۲۰۰ درصد است . زیرا هر سال بخش قابل توجهی از ذخایر آنها که قبلاً از دل زمین استخراج شده اند، در صنعت به مصرف میرسد. نفت و مِس و روی و دیگر مواد معدنیِ باارزش هر ساله برای مصارف صنعتی مورد استفاده قرار میگیرند و دیگر بخشی از ذخایرِ موجود و در دسترس بازار نیستند، بنابراین حجم تولید سالانه همواره بیشتر از ذخایرِ موجود آنها خواهد بود و همین امر موجب از بین رفتن قابلیت پولی آنها میشود.برخی از مکاتب فکری معتقدند پول چیزی جز یک توهم رایج میان مردم نیست و اگر همه مردم با هم قبول داشته باشند که یک چیز، مثلاً مِس پول است، همه به عنوان پول از آن استفاده خواهند کرد. اما این غلط است، زیرا اگر همه مردم با جدیت تمام مِس را به عنوان پول انتخاب کنند، تولیدکنندگان مِس مقدار زیادی از آن را از معادن استخراج، و بازار را از مِس اشباع خواهند کرد. در این صورت همه پولی که مردم روی خرید مِس سرمایه گذاری کرده اند به جیب تولیدکنندگان خواهد رفت. آنها تقاضای صنعتی و همچنین تقاضای کارکردِ پولی مِس را به آسانی برآورده میکنند، زیرا ذخایر مِس موجود که در دسترس بازار است و قبلاً تولید شده، تقریبا هم اندازه مقداری است که توسط تولیدکنندگان تولید میشود.به معکوس نرخ رشد سالانه ذخایر یک دارایی یا به عبارت دیگر به نسبت ذخایر موجود به تولید سالانه آن ، نسبت انباشت به جریان گفته میشود. این عدد در طول تاریخ برای طلا چیزی در حدود ۵۰ تا ۶۰ و گاهی اوقات ۷۰ بوده است. نسبت انباشت به جریان برای نقره در طول تاریخ حدود ۲۰ بوده ولی در حال حاضر بسیار پایین تر و نزدیک به عدد ۳ است و به همین دلیل است که نقره در حال از دست دادن کارکرد پولی خود استاین نسبت برای دیگر فلزات و کالاهای موجود در بازار نزدیک به ۱ است. این بدان معنا است

که تولید سالانه آن ها تقریبا به اندازه ای است که هر ساله در صنعت مصرف میشود به طور کلی با توجه به اینکه مقدار ذخایر این کالاها تقریبا هم اندازه تولید سالانه آنها است، نمی توانند کارکرد پولی داشته باشند. یک چیز فقط در صورتی در بازار به عنوان پول پذیرفته میشود که مقدار انباشت به جریان آن بالا باشد، برخلاف تصور بسیاری از نظریه پردازان، مردم برای درک این موضوع نیازی به تفکر و دانش اقتصادی ندارند، بلکه این موضوع یک واقعیت اقتصادی است که به بازار دیکته میشود. به عبارت دیگر اگر ما در دنیایی زندگی میکردیم که مردم پول خود را به صورت تصادفی از میان اشیاء موجود در اطرافشان انتخاب میکردند و هرگز به اینکه چه چیزی میتواند ارزش دارایی شان را بهتر حفظ کند فکر نمیکردند نیز همچنان طلا به عنوان پول انتخاب می شد، زیرا افرادی که برای حفظ ارزش دارایی خود از طلا استفاده نمی کردند شاهد از بین رفتن ارزش دارایی خود بودند و در نهایت آن را به عنوان پول می پذیرفتند.بنابراین اگر مردم دارایی خود را در مِس، نفت، ماهی، روی، آب، یا هر چیز دیگری سرمایه گذاری کنند، تولیدکنندگانِ این چیزها مقدار بیشتری از آنها را تولید خواهند کرد. زیرا با توجه به بالا رفتن تقاضا برای این اجناس، قیمت آنها در بازار افزایش پیدا میکند و قیمت بالا انگیزه تولیدکنندگان را برای تولید هرچه بیشتر افزایش میدهد. بنابراین تولیدکنندگان مقادیر بیشتری از این اجناس را تولید، و بازار را اشباع می کنند و دارایی افرادی که به عنوان پول روی این اجناس سرمایه گذاری کرده اند از بین میرود. این بدان معنا است که فقط فلزاتی که نسبت انباشت به جریان آنها بالا است کارکرد پولی دارند و قادرند ارزش دارایی صاحبان خود را حفظ کنند.

بنابراین اگر بشر طی ۱۰۰ سال پولهای مختلفی را به صورت تصادفی انتخاب میکرد، اکثر ثروت مردم در پایان صدمین سال حتما در پولی ذخیره شده بود که تولید آن از بقیه دشوارتر باشد، زیرا قادر به حفظ ارزش دارایی دارندگانش است(پولِ سخت یا Hard money اشاره به همین مفهوم دارد). دلیل تبدیل شدن طلا به پول نیز همین است.

اما دولتها در قرن بیستم میلادی متوجه شدند پولی که تولید آن دشوار است و مردم را قادر به حفاظت از دارایی خود میکند با برنامه هایی که آنها برای هزینه کرد بودجه های دولتی در سر می پرورانند، سازگاری ندارد. بنابراین مردم را به استفاده از پول های ملی با تورم بالا مجبور کردند.

 پول ملی ( فیات)

اگر به سابقه این پول های ملی که به پول فیات نیز معروف هستند

نگاهی بیندازیم، خواهیم دید که نرخ تورم بهترینِ آنها حدود ۵ تا ۷ درصد و نرخ تورم بدترینِ آنها بین ۱۰۰ تا ۲۰۰ ،یا حتی در برخی از موارد تا ۳۰۰ درصد در سال است.

استفاده از پول فیات با این تورم بالا عواقب مخربی برای بشر به دنبال داشته است، زیرا قدرت پس انداز را از دارندگان خود سلب میکند، زیرا قادر به حفظ ارزش دارایی افراد در گذر زمان نیست.

اینجا موضوع اولویت های زمانی مطرح میشود که سیف الدین اموس در کتاب “استاندارد بیتکوین”  به طور مفصل به آن پرداخته است. استفاده از پولی که قادر به حفظ ارزش خود در طول زمان نیست ما را مجبور میکند که در همه جوانب زندگی، در رویکردهایمان بیشتر حال را در نظر بگیریم و کمتر به آینده بیاندیشیم، به بیان دیگر منجر به معکوس شدن اولویت های زمانی ما میشود و باعث میشود به جای آینده نگری، اولویت های زمانی بالایی داشته باشیم و پولمان را پس انداز نکنیم.

اما در اینجا این سؤال پیش می آید که با وجود طلا، دیگر چه نیازی به بیتکوین داریم؟

پاسخ این است که طلا تنها در صورتی کارکرد پولی خواهد داشت که بتوانیم آن را به راحتی در سطح بین المللی جابه جا کنیم، اما با توجه به فیزیکی بودن طلا ، دولتها قادرند آن را متوقف کنند و مانع به کارگیری آن به عنوان پول شوند. با جهانی شدن تجارت و پدید آمدن بازارهای درهم تنیده بین المللی، طلا و قابلیت فراهم بودن و قابل فروش بودن آن در سراسر دنیا هرچه بیشتر به دولتها و بانکهای مرکزی وابسته شد. سپس دولتها

پا را از این هم فراتر گذاشتند و با مصادره طلا و تصویب قوانینی که ایجاد بانک های مبتنی بر طلا را در بازار آزاد ممنوع میکرد، عملاً مردم را از تجارت مبتنی بر طلا منع، و به استفاده از پولهای فیات بانکهای مرکزی خود مجبور کردند.

اهمیت بیتکوین اینجا نمایان میشود. بیتکوین یک پولِ سخت است یعنی تولید آن مثل طلا دشوار است و میتواند مانند طلا از ارزش دارایی صاحبانش در طول زمان حفاظت، و آنها را قادر به پس انداز کند. از طرف دیگر دیجیتالی بودن بیتکوین باعث میشود تا مشکلات نقل و انتقال طلا که ماهیت فیزیکی دارد را نداشته باشد و میتوان آن را به راحتی و فقط در عرض چند ساعت به هر نقطه از دنیا منتقل کرد. برای جابه جای و نقل و انتقال بیتکوین برخالف طلا نیازی به کسب اجازه از هیچ نهاد قانونی یا مؤسسه دولتی نیست و دولتها امکان متوقف کردن آن را ندارند.

در زمان نوشتن این مطلب حدود ۱۳ سال از پدید آمدن بیتکوین میگذرد و ارزش بازار آن بیش از ۱ تریلیون دلار است.

در حال حاضر بیتکوین از برخی از شرکتهای چند ملیتی و حتی پول های ملی برخی از کشورهای دنیا با ارزشتر است.

بیتکوین در حال حاضر به عنوان یک کالای سرمایه ای در ترازنامه های شرکتهای بزرگی چون تسلا، اسکوئر، مایکرواستراتژی قرار دارد و در کشور السالوادور -در کنار دلار آمریکا- به عنوان پول رایج قانونی پذیرفته می شود.

پاسخ به این سؤال که آیا بیتکوین در آینده به

پول رایج همه کشورهای دنیا تبدیل میشود یا میتواند به عنوان طلای دیجیتال از دارایی مردم دنیا محافظت کند یا نه، همچنان به زمان بیشتری نیاز دارد.

برای وارد شدن به دنیای بیتکوین و کسب دانش و یادگیری طرز کار، و تکنولوژیهای مرتبط آن هیچگاه دیر نیست.